पुरीमध्ये आजपासून जय जगन्नाथचा जयघोष! भव्य-दिव्य रथयात्रेला आरंभ; काय आहे महत्त्व?
पुरी : लाखो भाविकांची प्रतीक्षा संपली आहे. आजपासून, ओडिशासह संपूर्ण देशात भक्ती आणि श्रद्धेचा एक मोठा संगम दिसून येईल. भगवान जगन्नाथाची जगप्रसिद्ध रथयात्रा आज आषाढ शुक्ल द्वितीयेपासून सुरू होणार आहे. घंटा, शंख आणि 'जय जगन्नाथ' च्या जयघोषात रथ त्यांच्या ठिकाणाहून पुढे जाताच, पुरीचे वातावरण एका अद्भुत आणि दिव्य उर्जेने भरून जाईल. या ऐतिहासिक आणि आध्यात्मिक उत्सवाचे साक्षीदार होण्यासाठी लाखो भाविक पुरी येथे पोहोचले आहेत. रथयात्रा 9 दिवस चालते. पहिल्या दिवशी, देव पुरीच्या मुख्य मंदिरातून निघून गुंडीचा मंदिरात पोहोचतो. तिथे ते 7 दिवस विश्रांती घेतात आणि नंतर बहुडा यात्रेतून परततात. या काळात, हरे कृष्ण हरे रामचा जप करत भाविक रथ ओढतात. या दिव्यतेने प्रभावित होऊन परदेशी भाविकही मोठ्या संख्येने सामील होतात.
रथयात्रेचे महत्त्व काय आहे? पुरीची रथयात्रा धर्म, संस्कृती आणि सौहार्दाचे प्रतीक मानली जाते. या दिवशी भगवान श्रीकृष्ण (जगन्नाथ), त्यांचे भाऊ बलराम (बलभद्र) आणि बहीण सुभद्रा त्यांच्या मावशीच्या घरी, गुंडीचा मंदिरात जातात. असे मानले जाते की, जो कोणी भक्त भगवानांच्या रथाची दोरी ओढतो किंवा त्याला स्पर्श करतो त्याला पुण्य आणि मोक्ष प्राप्त होतो. आजापासून ही जगन्नाथ यात्रा सुरू झाल्यामुळे पुरीचे वातावरण पुन्हा एकदा 'जय जगन्नाथ'च्या जयघोषासह भरून जाईल आणि ही दिव्य घटना भाविकांच्या मनाला प्रसन्न करेल.
हेही वाचा - शंख वाजवण्याचं धार्मिक महत्त्व आहेच; शिवाय, आरोग्यालाही होतात इतके फायदे! नक्की शिकून घ्या..
या भव्य प्रवासासाठी तीन मोठे रथ तयार करण्यात आले आहेत. नंदी घोष (जगन्नाथजींचा रथ) 18 चाके आहेत आणि 45 फूट उंच आहे. तलध्वज (बलरामांचा रथ) 44 फूट उंच असून त्याला 16 चाके आहेत. दर्पदलन (सुभद्रेचा रथ) 43 फूट उंच असून त्याला 14 चाके आहेत.
रथांची बांधणी आणि सजावट दरवर्षी नवीन लाकडापासून हे रथ तयार केले जातात, जे खास निवडलेल्या झाडांपासून तयार केले जातात. भगवान जगन्नाथांचा नंदीघोष, बलभद्र यांचा तलध्वज आणि देवी सुभद्रेचा दर्पदलन रथ पूर्णपणे बांधले गेले आहेत आणि भव्यपणे सजवले गेले आहेत. पारंपारिक कारागिरांनी हे विशाल रथ बांधण्यासाठी अनेक महिने कठोर परिश्रम केले आहेत. या रथांची भव्यता आणि पारंपारिक कला शैली त्यांना अद्वितीय बनवते.
छेर पहारा विधी रथयात्रेपूर्वी, पुरीच्या गजपती महाराजांचा चेर पहारा विधी हे एक महत्त्वाचे आकर्षण आहे. या विधीमध्ये, महाराज सोनेरी झाडूने रथांचा मार्ग स्वच्छ करतात, जो नम्रता आणि समानतेचे प्रतीक आहे. हा विधी राजाची परमेश्वराप्रती असलेली अपार भक्ती प्रतिबिंबित करतो.
हेही वाचा - पंढरपूर वारी पालखी यात्रा 2025: पूर्ण तारखा, विधी आणि वेळापत्रक
गुंडीचा मंदिर यात्रा आणि बहुडा यात्रा रथयात्रेदरम्यान, भगवान जगन्नाथ, बलराम आणि देवी सुभद्रा त्यांच्या मावशीच्या घरी, गुंडीचा मंदिरात जातात, जिथे ते नऊ दिवस राहतात. या काळात, गुंडीचा मंदिरातही भाविकांची गर्दी असते. नऊ दिवसांनंतर, देवता त्यांची 'बहुडा यात्रा' (परतीचा प्रवास) करत श्री मंदिरात परततात.
(Disclaimer : ही बातमी प्राप्त माहितीच्या आधारे दिली आहे. यात दिलेली माहिती श्रद्धेवर आधारित आहे.)