फाटलेल्या नोटांपासून फर्निचर बनवणार RBI! पर्यावरण संरक्षण आणि अतिरिक्त उत्पन्नासाठी बनवली भन्नाट योजना

नवी दिल्ली: रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने फाटलेल्या आणि जुन्या नोटांच्या वापरासाठी एक अनोखी योजना आखली आहे. ज्यामध्ये फाटलेल्या आणि जुन्या नोटांचा पुनर्वापर केला जाईल आणि फर्निचर बनवले जाईल. RBI च्या या निर्णयामुळे पर्यावरण संरक्षणास मदत होईल. तसेच यामुळे मध्यवर्ती बँकेला अतिरिक्त उत्पन्न देखील मिळणार आहे. RBI कडे दरवर्षी हजारो टन नोटा खराब स्थितीत येतात, ज्या पुन्हा वापरता येत नाहीत. आतापर्यंत अशा नोटा कुजल्या किंवा जाळल्या जात होत्या. परंतु आता त्या नष्ट करण्याऐवजी त्या वापरल्या जातील.

फाटलेल्या नोटांसाठी RBI ची भन्नाट योजना

जगातील इतर मध्यवर्ती बँकांप्रमाणे, RBI देखील पारंपारिकपणे जुन्या आणि फाटलेल्या नोटा कापून (काढून) आणि ब्रिकेट (कॉम्प्रेस्ड पेपर ब्लॉक्स) बनवून त्यांची विल्हेवाट लावत असे. या एकतर लँडफिलमध्ये पुरल्या जात असत किंवा जाळल्या जात असत. ज्यामुळे पर्यावरणाचे बरेच नुकसान होत होते. परंतु आता त्यांचा वापर पार्टिकल बोर्ड बनवण्यासाठी केला जाईल. 

नोटांपासून बनवण्यात येणार फर्निचर - 

RBI ने इन्स्टिट्यूट ऑफ वुड सायन्स अँड टेक्नॉलॉजी (IWST) सोबत या प्रकरणाचा अभ्यास केला. ज्यामध्ये असे उघड झाले की फाटलेल्या नोटांचा वापर ब्रिकेट पार्टिकल बोर्ड बनवण्यासाठी केला जाऊ शकतो. लाकडाचे कण त्यांच्या उत्पादनाद्वारे बदलले जातील. आरबीआयच्या या पावलामुळे केवळ फाटलेल्या नोटांचा वापर होणार नाही तर इतर अनेक फायदे देखील मिळतील.

हेही वाचा - 500 रुपयांच्या नोटेचा सर्वत्र बोलबाला! पण छपाईचा खर्च वाढला

फाटलेल्या नोटांपासून बनवण्यात येणार ब्रिकेट पार्टिकल बोर्ड - 

दरम्यान, नोटांपासून फर्निचर बनवून आरबीआय अतिरिक्त कमाई करणार आहे. नोटांचे पुनर्वापर केल्याने कार्बन उत्सर्जन कमी होईल. या नोटांचा वापर ब्रिकेट पार्टिकल बोर्ड बनवण्यासाठी केला जाईल. ज्यासाठी आतापर्यंत लाकूड वापरले जाते. यामुळे जंगलतोड कमी होईल आणि पर्यावरणाला फायदा होईल. आरबीआयने या प्रकल्पासाठी पार्टिकल बोर्ड उत्पादकांना जोडण्याची प्रक्रिया देखील सुरू केली आहे.

हेही वाचा - 1 जूनपासून EPFO, LPG, CNG, क्रेडिट कार्डशी संबंधित नियमांमध्ये होणार बदल; ''असा'' होणार तुमच्या बजेटवर परिणाम

तथापि, नोटांच्या पुनर्वापरावर आरबीआयने लक्ष केंद्रित करण्याची ही पहिलीच वेळ नाही. याआधी 2017 मध्ये आरबीआयने नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ डिझाइन (एनआयडी), अहमदाबाद यांच्या सहकार्याने जुन्या फाटलेल्या नोटांचा वापर केला होता. या नोटांपासून टेबलटॉप, घड्याळ, पेपरवेट सारखी अनेक उपयुक्त उत्पादने बनवण्यात आली होती.