Sharadiya Navratri 2025: घटस्थापना करताना 'या' वस्तू अजिबात विसरू नका, अन्यथा पूजा अपूर्ण राहील; संपूर्ण यादी येथे तपासा
Sharadiya Navratri 2025: नवरात्र उत्सवाची सुरुवात 22 सप्टेंबर 2025 पासून होत आहे. हा सण वाईटावर चांगल्याचा विजय आणि देवीच्या दैवी शक्तीचा सन्मान करण्यासाठी साजरा केला जातो. नवरात्रीत दुर्गा देवीच्या नऊ रूपांची पूजा नऊ दिवस केली जाते. या नऊ दिवसांत प्रत्येक घरात घटस्थापनेचा विशेष विधी पार पाडला जातो, ज्यामध्ये घटस्थापनेच्या पूजेसाठी काही खास साहित्य आवश्यक असते. जर ही सामग्री नसेल तर पूजा अपूर्ण राहू शकते.
घटस्थापना ही नवरात्रीचा पहिला आणि महत्वाचा दिवस असतो. घटस्थापनेत मुख्यतः मातीचा कलश किंवा परडी वापरली जाते. यामध्ये पाणी, तांदूळ, सात प्रकारची धान्ये, सुपारी, नारळ, फळे आणि देवीची मूर्ती किंवा फोटो ठेवले जातात. शिवाय लाल वस्त्रे, लाल धागा, विड्याची पाने, तांब्याचा कलश, चौरंग, नाणे, कापसाच्या वाती, फुले, हार, दिवा, अगरबत्ती, धूप आणि रांगोळीसारखी सामग्री पूजेसाठी आवश्यक असते.
घटस्थापना करताना घटामध्ये माती टाकली जाते आणि त्यात धान्य पेरले जाते. नऊ दिवसांच्या नवरात्रात या धान्याला पाणी दिले जाते आणि ते उगवते, ज्यामुळे देवीच्या कृपेची प्रतीकात्मकता दर्शवली जाते. दररोज घटाला विविध फुलांची माळ बांधली जाते, जी नऊ दिवसांच्या प्रत्येक दिवशी वेगवेगळी असते. उदाहरणार्थ, पहिल्या दिवशी विड्याच्या पानांची माळ, दुसऱ्या दिवशी झेंडूची फुले, तिसऱ्या दिवशी मोगऱ्याची फुले आणि पुढील दिवस पिवळ्या रंगाच्या फुलांची माळ, शेवंती, सोनचाफा, अनंत, तगर, कण्हेर, तेऱडा आणि जास्वंद यासारखी फुले वापरली जातात.
घटस्थापनेचा विधी पारंपारिक पद्धतीने केला जातो. घरात देवीची मूर्ती किंवा फोटो ठेवून घटस्थापना केली जाते. या घटामध्ये पाणी, तांदूळ, सात प्रकारची धान्ये आणि फुले टाकली जातात. घटस्थापनेसह दररोज मंत्रोच्चार, स्तोत्र पाठ आणि देवीसाठी विविध आराधना केली जाते. नऊ दिवसांच्या या विधीत प्रत्येक दिवशी घटाला नवीन फुलांची माळ लावली जाते आणि देवीची पूजा केली जाते.
नवरात्रीत घटस्थापना करणे फक्त धार्मिक परंपरा नाही तर घरातील सुख-समृद्धी, आरोग्य आणि सकारात्मक उर्जा वाढवण्याचा मार्गही आहे. योग्य साहित्य न वापरल्यास पूजा अपूर्ण राहते, म्हणून घटस्थापनेसाठी लागणारी सर्व सामग्री आधीच तपासून ठेवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे.
सणाच्या हंगामात घटस्थापना आणि देवीची पूजा घरातील सदस्यांना एकत्र आणते आणि संस्कृतीची जपणूक करण्यास मदत करते. यामुळे नवरात्रीचा उत्साह अधिक रंगतदार आणि मंगलमय होतो. या वर्षी 2025 मध्ये घटस्थापना करताना साहित्याची संपूर्ण यादी तपासून घेणे आवश्यक आहे, जेणेकरून पूजा योग्य पद्धतीने पार पाडता येईल.
(Disclaimer : येथे दिलेली माहिती धार्मिक श्रद्धेवर आधारित आहे. याला कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. जय महाराष्ट्र त्याची हमी देत नाही.)