Gauri Avahan 2025: गौरीला घराघरांत दाखवला जाणारा पारंपरिक नैवेद्य, जाणून घ्या सविस्तर माहिती

Gauri Avahan 2025: गणेशोत्सवानंतर येणारा गौरी उत्सव हा महाराष्ट्रातील पारंपरिक सणांपैकी एक महत्त्वाचा सण आहे. भाद्रपद शुद्ध पक्षात अनुराधा नक्षत्रावर गौरी आवाहन केले जाते. गौरीला महालक्ष्मी म्हणतात आणि तिची पूजा घराघरांत आपल्या कुलाचाराप्रमाणे पारंपरिक रीतींनी केली जाते. गौरी ही शिवाची शक्ती आणि गणेशाची आई मानली जाते. ज्येष्ठा नक्षत्रावर तिची पूजा होण्यामुळे तिला ज्येष्ठा गौरी असेही संबोधले जाते.

पहिला दिवस: गौरी आगमन आणि भाजी-भाकरीचा नैवेद्य

गौरी उत्सवाचा पहिला दिवस म्हणजे गौरी आवाहन. या दिवशी गौरीला घरात बसवून तिच्या आगमनाचे स्वागत केले जाते. या दिवशी पारंपरिक भाजी-भाकरीचा नैवेद्य दाखवला जातो. भाद्रपदाच्या ऋतूत उगवलेल्या शेपूची भाजी, ज्वारी किंवा बाजरीची भाकरी, भोपळी व आळूची भाजी पारंपरिक नैवेद्य म्हणून दिली जाते. घरातील महिला गौरीला साजश्रृंगार करून तिला साडी, दागिने आणि मुखवटा घालतात. हेही वाचा: Gauri Avahana 2025: गौरी आवाहन कधी आहे? जाणून घ्या शुभ मुहूर्त, पारंपरिक पूजा विधी, फराळ आणि विसर्जनाचं संपूर्ण मार्गदर्शन

दुसरा दिवस: गोडाधोडाचा नैवेद्य

दुसऱ्या दिवशी गौरीची पूजा करून तिला गोडाधोडाचा नैवेद्य अर्पण केला जातो. या दिवशी पारंपरिक पदार्थ जसे की पुरणपोळी, पापड, कटाची आमटी, भात, बटाट्याची भाजी नैवेद्यादाखल दिले जातात. घरगुती फराळाचे पदार्थ जसे की शेंगदाण्याची चटणी, भाज्या व गोड पदार्थ गौरीला अर्पण केले जातात. या दिवशी महिलांनी नैवेद्य प्रेमपूर्वक तयार करून गौरीला अर्पण केले जाते.

तिसरा दिवस: विसर्जन आणि दही-भाताचा नैवेद्य

तिसऱ्या दिवशी, ज्येष्ठा नक्षत्रानंतर, गौरी विसर्जन केले जाते. या दिवशी गौरीला दही-भात, गोड शेवया किंवा शिऱ्याचा नैवेद्य अर्पण केला जातो. घरगुती गणपती बाप्पांना भेट देऊन गौरीला पाठवले जाते. विसर्जन करताना घरात थोडी वाळू घालून समृद्धी, आरोग्य आणि झाडझुडुपांचे संरक्षण होईल, अशी समजूत आहे. गौरी आपल्या माहेरी परत जात असताना सौभाग्य व मुलाबाळांसाठी आशीर्वाद देते.  

पारंपरिक रीती आणि विविध भागातील प्रथा

गौरी उत्सवात नैवेद्य देण्याची पारंपरिक पद्धत घराघरांत वेगवेगळी असते. काही ठिकाणी लाकडी गौरीच्या मूर्तीवर साडी व दागिने घालून पूजा केली जाते, तर काही ठिकाणी फुलांची गौरी तयार केली जाते. कोकणात काही भागांत नदीवरून फुलं आणून गौरीसाठी नैवेद्य तयार केला जातो. हे नैवेद्य फक्त गौरीसाठी नसून, घरातील समृद्धी, आरोग्य व कुटुंबाची सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी दिले जातात.