Donald Trump: डोनाल्ड ट्रम्प यांची कबुली; भारतासोबतचे संबंध 'या' कारणामुळे बिघडले’ म्हणाले, माझी चूक...

Donald Trump: अमेरिकेचे माजी अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी पुन्हा एकदा भारताशी संबंधित वक्तव्य करून चर्चा रंगवली आहे. ‘फॉक्स न्यूज’ला दिलेल्या मुलाखतीत त्यांनी कबूल केले की, भारतावर जादा आयातशुल्क (टेरिफ) लादल्यामुळे द्विपक्षीय संबंधांमध्ये तणाव निर्माण झाला.

भारत-रशिया व्यापारावर ट्रम्प यांची टीका

मुलाखतीदरम्यान ट्रम्प यांनी रशिया-युक्रेन युद्ध, जी-7 देशांची भूमिका आणि चीनवरील आयातशुल्क यासंदर्भातही भाष्य केले. त्यांचे म्हणणे आहे की, 'भारत हा रशियाकडून तेल खरेदी करणाऱ्या सर्वांत मोठ्या ग्राहकांपैकी एक आहे. त्यामुळे मी भारतावर 50 टक्के टेरिफ लावले. मात्र, या निर्णयामुळे आमच्या संबंधांमध्ये मतभेद झाले, हे खरे आहे.'

ट्रम्प यांच्या या विधानामुळे भारत-अमेरिका संबंधांबाबत नवा वादळ उठण्याची शक्यता आहे. कारण, ट्रम्प यांच्या कार्यकाळात दोन्ही देशांमध्ये धोरणात्मक भागीदारी मजबूत करण्याचा प्रयत्न झाला होता. मात्र, आयातशुल्कासारख्या निर्णयांमुळे काही उद्योग आणि व्यापारी क्षेत्रांमध्ये तणाव निर्माण झाला होता.

रशिया-युक्रेन युद्ध थांबवण्यात अपयशाची कबुली

याच वेळी ट्रम्प यांनी स्वतःच्या अपयशाचीही कबुली दिली. त्यांनी स्पष्ट केले की, 'रशिया-युक्रेन संघर्ष थांबवणे मला सोपे वाटत होते, पण मी त्यात यशस्वी ठरलो नाही. माझे पुतिन यांच्याशी संबंध चांगले होते, पण युद्ध थांबवण्यात मी अपयशी ठरलो.'

त्यांच्या या वक्तव्यामुळे अमेरिकन राजकारणात मोठी चर्चा सुरू झाली आहे. विरोधकांनी ट्रम्प यांच्यावर टीका करत, त्यांच्या परराष्ट्र धोरणाची अपयशस्वी बाजू समोर आणली आहे.

जी-7 देशांना आवाहन

मुलाखतीदरम्यान ट्रम्प यांनी जी-7 देशांना रशियन तेल खरेदी करणाऱ्या देशांवर शुल्क लावण्याचे आवाहन केले. त्यांच्या म्हणण्यानुसार, 'युद्ध यंत्रणेला मिळणारा निधी थांबवण्यासाठी तेलखरेदीवरच सर्वाधिक दबाव टाकणे आवश्यक आहे. जर हा पुरवठा थांबवला, तर रशियाला युद्ध पुढे नेणे कठीण जाईल.'

अमेरिकेने याआधीही चीन व भारतावर रशियन तेल खरेदीसंदर्भात टीका केली होती. मात्र, प्रत्यक्षात अतिरिक्त शुल्क फक्त भारतावर लावण्यात आले, अशी टीका होत आहे. यामुळे आंतरराष्ट्रीय स्तरावर अमेरिकेच्या धोरणात्मक निर्णयांवर प्रश्नचिन्ह उपस्थित झाले आहे.

भारताची प्रतिक्रिया काय?

सध्या भारत सरकारकडून ट्रम्प यांच्या वक्तव्यावर अधिकृत प्रतिक्रिया आलेली नाही. मात्र, तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, भारताने कायमच स्वतंत्र परराष्ट्र धोरण ठेवले आहे. ऊर्जा सुरक्षेसाठी आणि आर्थिक गरजांसाठी भारत रशियाकडून तेल खरेदी करतो. त्यामुळे अमेरिकेच्या दबावापेक्षा देशहिताला प्राधान्य देण्याची भूमिका पुढेही कायम राहील.

डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या या कबुलीनंतर भारत-अमेरिका संबंधांविषयी पुन्हा चर्चेला उधाण आले आहे. त्यांच्या विधानामुळे अमेरिका-भारत व्यापारसंबंध, रशिया-युक्रेन युद्ध आणि जी-7 देशांची भूमिका या सर्व मुद्द्यांवर आंतरराष्ट्रीय स्तरावर लक्ष केंद्रीत झाले आहे. येत्या काळात यावर भारत सरकारची अधिकृत भूमिका काय असेल, याकडे सर्वांचे डोळे लागले आहेत.