Intrahepatic Pregnancy : जेव्हा एखादी महिला गर्भवती असते तेव्हा गर्भ सामान्यतः गर्भाशयात विकसित होतो. पण कल्पना करा की, जर गर्भवती महिलेचा गर्भ तिच्या गर्भाशयाऐवजी यकृतात वाढू लागला, तर.. हे ऐकून तुम्हाला नक्कीच आश्चर्य वाटेल. परंतु अशी दुर्मीळ धक्कादायक घटना काही वेळा घडू शकते.
वैद्यकीय शास्त्रात या अत्यंत दुर्मिळ आणि धोकादायक स्थितीला 'इंट्राहेपॅटिक प्रेग्नन्सी' म्हणतात. यामध्ये गर्भाशयाऐवजी यकृतात गर्भ विकसित होऊ लागतो, ज्यामुळे यकृत फुटण्याचा धोका असतो आणि आईचा मृत्यूदेखील होऊ शकतो.
ही धोकादायक गर्भधारणा काय आहे, ज्यामध्ये आईचे 'यकृत' खरोखर धोक्यात असते, जाणून घेऊ..
इंट्राहेपॅटिक प्रेग्नन्सी म्हणजे काय?
इंट्राहेपॅटिक प्रेग्नन्सी ही एक अत्यंत दुर्मिळ आणि गंभीर स्थिती आहे, ज्यामध्ये गर्भ गर्भाशयाऐवजी यकृतामध्ये विकसित होऊ लागतो. सामान्यतः गर्भधारणेदरम्यान, गर्भ आईच्या गर्भाशयात वाढतो, परंतु विशेष कारणांमुळे, कधीकधी गर्भ इतर अवयवांमध्ये देखील विकसित होऊ शकतो जसे की फॅलोपियन ट्यूब, उदर पोकळी, अंडाशय किंवा यकृत. या स्थितीला एक्टोपिक प्रेग्नन्सी म्हणतात आणि जेव्हा गर्भ यकृतामध्ये रोपण होतो, तेव्हा त्याला विशेषतः इंट्राहेपॅटिक प्रेग्नन्सी म्हणतात.
हेही वाचा - लघवीच्या या रंगावरून समजतं, यकृत सडायला लागलंय! 'डिटॉक्स' करण्यासाठी हे पदार्थ खा
इंट्राहेपॅटिक प्रेग्नन्सीची कारणे काय आहेत?
या स्थितीची अनेक संभाव्य कारणे आहेत. उदाहरणार्थ, फॅलोपियन ट्यूब फुटणे किंवा चुकीच्या दिशेने गर्भ रोपण करणे. गर्भ उदर पोकळीत पडतो आणि त्याला रक्त प्रवाह प्रदान करणाऱ्या अवयवाला चिकटतो आणि यकृत रक्ताने समृद्ध अवयव असल्याने, गर्भ तेथे विकसित होऊ शकतो. याव्यतिरिक्त, ज्या महिला IVF किंवा इतर प्रजनन तंत्रांचा वापर करतात, फॅलोपियन ट्यूबवर संसर्ग किंवा शस्त्रक्रियेचा इतिहास असतो किंवा ज्यांनी पूर्वी शस्त्रक्रिया केली आहे किंवा पोटाला दुखापत झाली आहे त्यांना इंट्राहेपॅटिक प्रेग्नन्सीचा धोका जास्त असतो.
या गर्भधारणेची लक्षणे कोणती आहेत?
या गर्भधारणेच्या लक्षणांमध्ये पोटाच्या वरच्या उजव्या भागात तीव्र वेदना, खूप जास्त प्रमाणात रक्तस्त्राव, उलट्या, मळमळ, चक्कर येणे किंवा बेशुद्ध होणे यांचा समावेश आहे. यकृताभोवती सूज येणे किंवा दाब जाणवणे हेदेखील या स्थितीचे लक्षण असू शकते. ही लक्षणे सुरुवातीच्या काळात सामान्य गर्भधारणेच्या लक्षणांपेक्षा वेगळी असतात, त्यामुळे ती ओळखणे कठीण असू शकते.
कोणते धोके असू शकतात?
या गर्भधारणेतील सर्वात गंभीर धोका म्हणजे यकृत फुटणे, कारण तो रक्ताने भरलेला एक महत्त्वाचा अवयव आहे. जेव्हा गर्भाशयात गर्भाचा आकार वाढू लागतो, तेव्हा तो यकृतावर दबाव आणू शकतो. जर ही स्थिती वेळेवर ओळखली गेली नाही आणि त्यावर उपचार केले गेले नाहीत तर यकृत फुटू शकते. यामुळे मोठ्या प्रमाणात अंतर्गत रक्तस्त्राव होऊ शकतो आणि आईचा मृत्यू देखील होऊ शकतो.
उपचाराचे पर्याय काय आहेत?
उपचार म्हणून, इंट्राहेपॅटिक गर्भधारणा पूर्ण कालावधीसाठी दिली जाऊ शकत नाही. या प्रकारच्या गर्भधारणेची पुष्टी होताच डॉक्टर औषधे किंवा शस्त्रक्रियेद्वारे गर्भ काढून टाकण्याची प्रक्रिया सुरू करतात. गंभीर प्रकरणांमध्ये, आंशिक यकृत शस्त्रक्रिया देखील आवश्यक असू शकते. वेळेवर उपचार केल्यानेच महिलेचे आयुष्य वाचू शकते. या दुर्मीळ पण गंभीर आजाराकडे विशेष लक्ष देण्याची आवश्यकता आहे, जेणेकरून महिलांना त्याच्या धोक्याची जाणीव करून देता येईल आणि त्वरित वैद्यकीय मदत घेता येईल.
हेही वाचा - जाणून घ्या, सदाफुलीची पानं खाण्याचे अगणित फायदे; या लोकांनी मात्र, डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा
(Disclaimer : ही बातमी सामान्य माहितीवर आधारित आहे. जागरूक करणे हा याचा उद्देश आहे. हा कोणत्याही उपचारांचा पर्याय असू शकत नाही. अधिक माहितीसाठी डॉक्टरांशी संपर्क साधावा. जय महाराष्ट्र कोणत्याही जोखमीच्या स्थितीला जबाबदार नाही.)