Gen-Z Meaning: नेपाळमध्ये सुरू असलेल्या प्रचंड आंदोलनांची जगभरात चर्चा सुरू आहे. या आंदोलनाचे नेतृत्व जनरेशन Z करत आहे. विशेष म्हणजे, जनरेशन Z ही कोणती राजकीय, सामाजिक किंवा सांस्कृतिक संस्था नाही, तर ती एका विशिष्ट वयोगटासाठी वापरली जाणारी संज्ञा आहे. या पिढीतील तरुणांनी नेपाळमध्ये सत्तापालट घडवून आणला असून, त्यामुळे जगभरात या पिढीबद्दल कुतूहल वाढले आहे.
जनरेशन Z मध्ये कोणाचा समावेश होतो?
जनरेशन Z म्हणजे 1997 ते 2012 दरम्यान जन्मलेली मुले. या 15 वर्षांच्या कालावधीत जन्मलेल्या व्यक्तींना या पिढीचा भाग मानले जाते. 2025 पर्यंत जगातील सुमारे 30 टक्के कामगारवर्ग याच पिढीतील असेल. त्यांच्या स्वतंत्र विचारसरणी, डिजिटल सवयी आणि बदलत्या जीवनशैलीमुळे समाज, अर्थव्यवस्था आणि राजकारणावर मोठा प्रभाव पडत आहे.
डिजिटल युगातील पिढी
ही पिढी इंटरनेट, स्मार्टफोन आणि सोशल मीडियाच्या युगात वाढली आहे. त्यामुळे ती केवळ तंत्रज्ञानप्रेमी नसून सामाजिक विषयांवरही सजग आणि सक्रिय आहे. नवीन ट्रेंड्स स्वीकारणे, अॅप्स वापरणे आणि ऑनलाइन चर्चेत सहभागी होणे हे त्यांचे वैशिष्ट्य आहे. त्यामुळेच त्यांना 'तंत्रज्ञानाचा राजा' म्हटले जाते.
हेही वाचा - France Violence: नेपाळनंतर फ्रान्सच्या रस्त्यांवर उफाळला हिंसाचार! राष्ट्राध्यक्ष मॅक्रॉन यांच्या विरोधात केली निदर्शने
पैसे आणि करिअरकडे कल
जनरेशन Z आर्थिक बाबतीतही व्यावहारिक आहे. एका सर्वेक्षणानुसार, जवळपास दोन तृतीयांश लोकांनी 19 व्या वर्षीपासून बचत करण्यास सुरुवात केली. 2025 पर्यंत 18 ते 35 वयोगटातील सुमारे 61 टक्के तरुणांना पैशांची चिंता आहे. नोकऱ्यांमधील अनिश्चितता, घर खरेदीचा वाढता खर्च आणि महागाई यामुळे हे तरुण आर्थिक सुरक्षिततेसाठी अधिक परिश्रम घेतात. अनेक जण अतिरिक्त काम करून उत्पन्नाचे स्रोत वाढवतात.
मोबाइलवर अवलंबित्व
जनरेशन Z डेस्कटॉपपेक्षा मोबाइलवर अधिक अवलंबून आहे. 81 टक्के लोक सोशल मीडियावरूनच उत्पादने शोधतात आणि 85 टक्के लोक या प्लॅटफॉर्मवरून नवीन उत्पादनांबद्दल माहिती मिळवतात. ऑनलाइन रिव्ह्यूजवर त्यांचा पूर्ण विश्वास असतो.
हेही वाचा - Nepali Prisoners: नेपाळी कैद्यांचा भारतात घुसखोरी करण्याचा प्रयत्न फसला; सीमा सुरक्षा दलाने केली अटक
पिढ्यांचे वर्गीकरण -
ग्रेटेस्ट जेनरेशन: 1901-1927
साइलेंट जेनरेशन: 1928-1945
बेबी बूमर्स: 1946-1964
जनरेशन X: 1965-1980
मिलेनियल्स/जनरेशन Y: 1981-1996
जनरेशन Z: 1997-2012
जनरेशन अल्फा: 2013-2024
जनरेशन बीटा: 2025-2039
जनरेशन Z ही केवळ एक पिढी नसून तंत्रज्ञान आणि बदलत्या जीवनशैलीचे प्रतिक आहे. त्यांच्या विचारसरणीने आणि सक्रियतेने जगभरातील घडामोडींवर प्रभाव टाकण्यास सुरुवात केली आहे. नेपाळमधील आंदोलनाने हे स्पष्ट केले आहे की, या तरुणांची शक्ती आणि आवाज भविष्यातील राजकारण आणि समाज घडवण्यात निर्णायक ठरणार आहे.