गुड फ्रायडे हा ख्रिश्चन धर्मात एक अत्यंत महत्त्वाचा आणि भावनिकदृष्ट्या गहिरा असा दिवस मानला जातो. सन 2025 मध्ये गुड फ्रायडे 18 एप्रिल रोजी साजरा केला जाईल, तर त्यानंतरचा ईस्टर संडे 20 एप्रिल रोजी येणार आहे. हा दिवस पवित्र आठवड्यातील (Holy Week) एक महत्त्वाचा भाग असून, ईस्टरपूर्वीचा शुक्रवार म्हणून त्याला विशेष महत्त्व आहे. गुड फ्रायडे म्हणजेच ‘शुभ शुक्रवार’ असं म्हणणं अनेकांना विरोधाभासी वाटू शकतं, कारण याच दिवशी येशू ख्रिस्ताला क्रूसावर खिळ्यांनी ठोकून मारण्यात आलं. मात्र, ख्रिश्चन धर्मानुसार येशूच्या या बलिदानामुळे मानवजातीला तारण मिळालं, म्हणूनच हा दिवस ‘गुड’ मानला जातो एक असा दिवस ज्यामुळे पापमुक्तीची आणि नवजीवनाची सुरुवात झाली.
गुड फ्रायडेच्या ऐतिहासिक पार्श्वभूमीबाबत बायबलमध्ये स्पष्ट उल्लेख आढळतो. येशूला त्याच्या अनुयायांपैकी एक यहूदा इस्करियोट याने फितूर करून रोमन सत्ताधाऱ्यांकडे सोपवलं. त्यानंतर पॉन्टियस पिलात, जो त्या काळात रोमन गव्हर्नर होता, त्याने येशूला मृत्युदंडाची शिक्षा दिली. येशूवर अपमान, छळ आणि क्रूर वागणुकीचा मारा झाला. त्याने स्वतःच्या खांद्यावर मोठ्या लाकडी फळ्या वाहत त्या क्रूसावर, कालव्हरी नावाच्या डोंगरावर त्याला ठोकण्यात आलं. त्याचा मृत्यू हळूहळू झाला, पण ख्रिश्चन धर्मानुसार तो मृत्यू नव्हे, तर मानवतेच्या पापासाठी केलेलं पवित्र बलिदान होतं. त्यामुळे गुड फ्रायडे केवळ एक दुःखद घटना नाही, तर देवाच्या कृपेचा आणि तारणाचा प्रतीक दिवस ठरतो.
गुड फ्रायडेच्या दिवशी विविध धार्मिक परंपरांचे पालन केले जाते, पण साजरा करणे म्हणजे जल्लोष नाही, तर ध्यानस्थ होणे, प्रार्थना करणे आणि आत्मपरीक्षण करणे असा त्याचा अर्थ आहे. या दिवशी चर्चमध्ये विशेष प्रार्थना सभांचे आयोजन केले जाते. बायबलमधील येशूच्या क्रूसावरच्या प्रसंगाचे वाचन केले जाते. काही ठिकाणी क्रॉसच्या 14 स्थानांचे प्रतिकात्मक पुनरुज्जीवन करणाऱ्या मिरवणुका काढल्या जातात. या दिवशी काही लोक उपवास करतात, मांसाहार टाळतात आणि दानधर्म करतात. ही परंपरा येशूच्या करुणेची आठवण करून देते आणि सर्व पापांचा अंत करून नवजीवनाची आशा निर्माण करते.